NKHUVULO NA MOYA LOWO KWETSIMA

0614 - Tsonga

JIM CONLEY

WIANGHENELO

Eka dyondzo leyi landzelaku, matsalwa lama ku mekaku eka buku ya mintirho eku sunguleni ka yona na le ku heteleleni ka buku ya Juda ya ta va ya ngahlayangi kumbe ku tala. Xikongomelo xa leswi i ku hambana na mpfilumpfilu lowu nga ka kona Bukuu ya mintirho i buku ya matimu. Buku leyi yi hi hlamusela leswi a swi humelela na swona eka yona buku leyi ya mintirho a ku tirhisiwangi swikhavisa ririmi ku nga swigego na swin'wana swo fana naswona. Episitolo yo huma eRhoma ku ya e Juda i mapapila lama tsaleriweke tikereke to hambana kumbe vanhu. Ya nga ha hlayiwa ya tihela ya tekisiwa sweswi ya nga tsarisiwa xiswona. Tiepisitola a ti tsaleriwa vanhu hi ririmi ra vona. A tinyika vanhu milawu hi ririmi ra ka vona va kombisiwa leswaku va nga xi tirhela njhani Xikwembu.

Loko un'wana a hlaya Bibele u fanele a tiva leswa ku a ku na tsalwa leri kanetaku tsalwa rin'wana. Hi marito man'wana, matsalwa hinkwawo ya twanana a ya kanetani, nakambe, tsalwa a ri hungutiwi ri vula swintsongo swa leswi ri vulaku swona, hikwalaho, ringa ha vula swa nkoka eku vonakaleni ka matsalwa laman'wani. Hi marito man'wana, loko hihlaya matsalwa man'wana hi nhloko mahaka yin'we swi endla leswaku hi matwisisa. Xikwembu a xi swi lavi leswaku munnhu a nga ha twisisa leswaku ku humelela yini. Loko munhu a amukela matsalwa hi ndlela leyi ya nga hi xi swona handle ko ncinca, a nge vi na hlangana na swiphiqo.

Eka nkhuvulo na Moya lowo kwetsima akuri na ku nga twisisi wi. Mhaka leyi a yi endla xiphiqo hi leswa ku munhu a nga swi koti ku teka rito ra Xikwembu hi ndlela leyi ri nga tsarisiwa Xiswona: Va ringeta ku ncinca kutani va vanga swiphiqo.

NKHUVULO

Rito leri ra nkhuvulo ri vula ku nghenisiwa ematini lamo tala laha ku nga enta. Ku haxa munhu hi mati kumbe ku n'wi chela hi wona a swi kalangi swi vuriwa nkhuvulo eBibeleni. Ku haxa kumbe ku chela swi dlaya miehleketo ya rifu, na ku lahla, na ku pfuka ekufeni. Eka dyondzo leyi loko hi vulavula hi nkhuvulo hi vulavula hi lowu wa mati lamotala, loko munhu a khuvuriwile hi mati lamotala ku ya hi Bibele, munhu u veka ku tshemba ka yena eka rifu, ku pfuka ka Kriste. Naswona, munhu loyi a khuvuriweke hi mati lamo tala iteke xidyoho xi va eka rifu, ku lahliwa kaxidyoho xa khale, na ku pfuka eka vutomi lebyi ntshwa eka Kriste. Leswi swi swi nga pfumaleka ntsena loko munhu a haxiwa kumbe ku cheriwa hi mati eka ku khuvuriwa ka yena.

A HI NTIRHO

Nkhuvulo eBibeleni a yi wu kalangi wu vitaniwa kumbe ku ehleketiwa wu ri "Ntirho." Vanhu namuntlha va teka nkhuvulo wu ri "ntirho," kambe Bibele a yi vuli. Eka va-Kolosa 2:12 hi hlaya leswaku:

"Mi yimberiwile na yena eku khuvuriweni, na kona, mi tlhela mi pfuxiwa na yena hi ku pfumela matimba ya Xikwembu, lexi nga n'wi pfuxa ekufeni."

Na le ka va-Galatiya 3:26-27.

"Hikuva hinkwenu mi vana va xikwembu hi ku pfumela. Hikuva hinkwenu lava khuvuriweke eka Kriste mi funengele Kriste."

Nkuvulo i "ripfumelo entirhweni wa Xikwembu." Nkhuvulo i ripfumelo leri hi ri ambalaku na ku lulama eka Yesu leswaku hi va "vana va Xikwembu." Nkhuvulo a wu nyiki ku ponisiwa. I ripfumelo eka rifu, ku lahla, na ku pfuka loku kunga hi ponisaku.

NKHUVULO WUN'WE NTSENA

Kuna nkhuvulo wun'we ntsena hi ku landza Matsalwa. Va-Efesa 4:4-6 yiri:

"Ku na mmiri wun'we, na moya wun'we, ku kota leswi mi vitaneriweke Xitshembo xin'we eku vitiweni ka n'wina, ku ni Hosi yin'we, na ku pfumela kun'we, ni ku khuvuriwa kun'we, ni Xikwembu Xin'we Tata wa hinkwavo."

Kuna minkhuvulo leyi nga vuri wa eBibeleni, ku fana na nkhuvulo wa nxaniseko, nkhwulo wa Yohane, na nkhwulo wa Moya lowo kwetsima, na wa ndzilo. Kutani, A ku sale nkhwulo wun'we loko Paul a tsala va-Efesa. (Nkhwulo wa Moya lowo kwetsima wuta hlamuseriwa eka xiyenge xa Moya lowo kwetsima.) Nkhuvulo wa XiKriste hi wona ntsena wu nga tshembisiwa vanhu va namuntlha. Mintirho 2:38.

NKHUVULO WO RIVALELA XIDYOHO

Nkhuvulo wa mati a hi wona wu tekaku swi-dyoho wu swi cukumeta. Ngati ya Kriste hi yona yi nga hlantswaku swidyoho. Vuxaka bya ngati na nkhwulo byi ta hlamuseriwa emahlweni. Mintirho 2:38.

"Kutani Petro a ku ka vona, hundzukani kutani un’wa-na na un’wana a khuvuriwa hi vito ra Yesu Kriste eku khomeriwa swidyoho, kutani mi ta amukela nyiko wu nga moya lowo kwetsima."

Mintirho 22:16 yi ri:

"Kutani sweswi u hlwelela yini? Yima u khuvu-riwa u hlantswiwa ku dyoha ka wena hi ku khongela vito ra yena."

Matsalwa lama ya nge vuli leswi ntsongo eka leswi ya vula swona, kutani, ya nga ha vula kutlula leswi eku vonakaleni ka matsalwa man'wani. Matsalwa man'wana lama engetelaku ku vonakala ma kumeka eka tivhese leti, eka va-Roma 6:3-11 (Tiri:)

"Xana a mi swi tivi leswaku hina hinkwerhu lava khuvu ri wa eka Yesu Kriste, hi khuvuri-wile erifuni ra yena ke? Hikwalaho hi yimberiwe swin'we na yena erifuni ra yena hi ku pfuxiwa eku feni hi ku kwetsima ka tatana, hi mukhuva wa lowe, na hina hi hanya hi mukhwa lowuntshwa:"

"Hikwa, kungaku loko hi endliwe nsinya wuri wun'we, hi ku fana na yena eku feni ka yena, hi ta fana-ni-sa na yena sweswo eku pfukeni ka yena, hi ri karhi hi swi tiva leswaku munhu wa hina loyi wa khale o vambiwile Xikan'we na yena, leswaku mmiri wo dyoha wu herisiwa, leswaku hi nga ha tlheleli hi endla Makhumbi ya vudyoho. Hikuva loyi a teke u ntshuxiwe evudyohweni. Kutani sweswi loko hi file na Kriste, ha pfumela leswaku, Kriste u pfukile eku feni a nga ka a nga ha fi, rifu a ra ha ri na matimba ehenhla ka yena. Hikuva eku feni ka yena; u fele vudyoho kan'we, kambe eku hanyeni ka yena, u hanyele Xikwembu. Hi mukhuva wa lowe. Na n'wina ringanisani leswaku mi fele vudyoho ni leswaku mi hanyela Xikwembu ha Yesu Kriste."

Loko munhu a khuvuriwile hi moya u "khwuri-we eka Yesu Kriste." U "khuvuriwe eka rifu ra yena." Yesu u halate ngati ya yena eka rifu ra yena. Yohane 19:33-34.

"Kute loko va ta ka Yesu, a va n’wi tsnovangi - mahlampfana hikuva a va vona leswaku ufile. Kambe un'wana wa tinhenha a n'wi tlhava tsheve hi fumu kutani kan'we ku huma ngati na mati."

Tindlela hinkwato leti nga endla leswaku Yesu a fa ti endlile leswaku a halaka ngati. Eka rifu ra yena Yesu u nyikile ngati ya yena Hi nkhuvulo hi "khuvuriwa erifuni ra yena;" laha ngati ya Yesu yi nga halaka.

Bibele yi swi veka erivaleni loko yi ku, "hi Iahliwile na yena hi nkhuvulo." A swi "fana na yena na yena," A swi "yelani na yena" na swona a hi swa yena." Bibele yi ri "loko hi ri na yena." "Hi ri" swi vula ku hlangana kumbe ku va swin'we: Eka vhese ya 5, leri i rito leri tirhisiweke, "Loko hi hlanga na na yena erifuni ku fana na yena:" Eka nkhuvulo hi endla leswaku rifu va Yesu ri humelela leri ri nga ta teka swidyoho swa hina, va-Roma 6:23. Ku hlangana.erifuni laha ngati

yi nga halaka kona, ngati yi hlantswe swidyoho.

Eka va-Roma 6:3-11, Mintirho 2:38, na 22:16 ku na nhlamuselo leyinene. Eka va-Roma, 6:6. Wanuna wo dyoha ngopfu wo dyuhala wa "xanisiwa" kumbe wa dlayiwa. Xidyoho a xi swi koti ku lawula loyi a nga khuvuriwa eka rifu ra Kriste. Vhese ya 7 yi vula leswaku munhu u "ntshuxiwile exidyohweni." Nkhuvulo wa lowu wun'we wu endle leswaku swidyoho swa hina swi rivaleriwa hikwa ku fa ka Yesu ku hlantswe swidyoho hinkwaswo leswi munhu a ri na swona. Ngati ya Hosi Yesu yi hlantswe Munhu loyi a ri Mudyohi.

Ku, hava Munhu loyi a nga sungulaka vutomi le byi ntshwa loko a nga si rivaleriwa swidyoho. Va-Roma 6:3-11 yi vula leswaku loko munhu a huma enkhuvulweni u "fanele ku famba hi vutomi lebyi ntshwa" Vutomi lebyi munhu a hanyaka byona loko a khuvuriwile byi fanele byi ri iebyi nkhensekaku eka Xikwembu. Eka nkhwulo munhu u va" a hanya eka Xikwembu xikan'we eka Yesu Kriste." Nakambe, "Loko hi file na Kriste, hi tshemba leswaku hi ta tshama na yena."

Languta eka va-Galatiya 3:27 nakambe, "Hinkwenu n'wina mi khuvuriweke mi ambale Kriste." Vun'we lebyi a byi ri kona "byi khwuriwe eka Kriste," u nga hiayeli ku lulama eka ku ponisiwa kambe ambala Kriste. Kriste ava wo lulama kutani va ambala yena eka ku ponisiwa ka vona. Vanhu hinkwavo lava nga khuvuriwa eka Kriste va veke.

"Hi ku pfumela matimba ya Xikwembu, lexi nga n'wi pfuxa eku feni " va-Kolosa 2:12.

I Petro 3:21 yi ri, "kambe kungari hi ku susa thyaka ra mmiri, nkhuvulo," kombela eka Xikwembu ku kuma ku twisisa, hi ku pfuka ka Yesu Kriste." Xana munhu a nga kuma ku twisisa njhani a ha ri eswidyehweni ke? Nkhuvulo wu hi endla leswaku hi va na twisisa hikwalaho ka ku rivaleriwa ka swidyoho loku ku humaka enkhuvulweni wa rifu, ku lahla, na ku pfuka ka Yesu Kriste.

KHAMBA LERI A RI RI EXLHAMBANWENI

Xivutiso minkarhi hinkwayo xi ri, "khamba leri a ri ri eXihambanweni ke?" A ku na laha ku nga tsariwa leswaku u kale a khuvuriwa kambe Yesu u n'wi byerile leswaku u ta va na yena eParadeyisini. Nhlamulo yaXivutiso lexi yi kumeka eka eka va-Heberus 9:15-17, yona yi ri:

"Hikwalaho Kriste mulamuri wa ntwanano lowuntshwa, leswaku rifu ra yena, kute loko ri humelele ku ta kutsula lava tluleke nawu hi nkarhi wa ntwanano lowo sungula, lava vitaniweke va nyikiwa ndzhaka leyinga heriki, leyi va yi tshembisiweke, hikuva laha papila ra ndzhaka ri nga kona, swa fanele leswaku rifu ra n'wini wa ndzhaka ri vuriwa Hikuva papila ra n'wini wa ndzhaka ri tiyisiwa hi ku fa - leswi ri nga ri ki na matimba loko loyi a ri endleke a ha ri kona."

Khamba leri a ri ri exihambanweni a ri kalangi ri hanya eka testamente leyintshwa kambe a ri hanya eka testamente leya khale. Khamba leri ri love testamente leyintshwa yi nga si sungula ku tirha U file ehansi ka nawu kungari ehansi ka tintswalo. Loko ngati ya Kriste yi halaka kutani "rifu ra yena ri ve kona." Ku navela loku ntshwa ku sungurile. Eka testamente leyintshwa vanhu a va "hundzuka va tihela va khuvuriwa hi vito ra Yesu Kriste eku rivaleriwa swidyoho, kutani va kuma nyiko wa Moya lowo kwetsima."

MOYA LOWO KWETSIMA

Eka testamente leyintshwa Moya lowo kwetsima a wu nyikiwa vanhu hi tindlela tinharhu. (1) Wu huma etilweni, Mintirho 2:1-5, (2) Hikwalaho ka va apostola leswi a va tlhandlheka mavoko, Mintirho 8:17-18 na 19:6-7, na (3) Eka nkhuvulo, Mintirho 2:38 na 19:2-5. Ku na nhlamulo yo twala ya leswi vanhu a va nyikiwa Moya lowo kwetsima hi tindlela to hamhana.

NKHUVULO HI MOYA LOWO KWETSIMA

Eka Mintirho 1:1-5 Yesu u tshembise vaapostola leswaku va ta kuma Matimba yo huma etilweni ku ngari khale. Vaapostola a va fanele ku tshama kwale Yerusalema ku kondza va amukela Moya lowo kwetsima. Mintirho 1:5 yiri:

"Hikwa Yohane, kunene u khuvurile hi mati, loko ku hundzile Masiku ma nga ri Mangani n'wina mi ta khuvuriwa hi Moya lowo kwetsima" Yesu u tshembhisile vaapostola leswi kutani va tlhela va swi kuma. Kwahalahaya ku heteleleni ka buku yo sungula ya Mintirho, va pfumeri va hlawule munhu wun'we ku teka xitulu lexi a xi ri xa Judas leswaku vaapostola va ta tlhela va endla khume na va-bifii. Loyi a nga hlawuriwa ari Matias a tlhela "a pfungana na vaapostola lava khuma na wun'we." Eku sunguleni eka ku a vanyisa ka vumbirhi. "Hinkwavo a va ri swin'we exivandleni xin'we." Swi le rivaleni leswaku risivi "vula" ri vula vaapostola, hikuva leri hi rona risivi leri faneleke ku vula swona.

Nhlamuselo yin'wana yi ri "Petro a yime na lava va khume na un'we, "Mhaka hi leswaku lava dzana na makume-mbirhi a va amukelangi nkhuvulo wa Moya lowo kwetsima. Hi hala tlhelo, eka Mintirihio 2:43, "Swo hlamarisa ria swikombiso a swi endliwa hi vaapostola." Vaapostola hi vona vo sungula ku, endla masingita ku kondza hi kuma ku tihandihekiwa ka mavoko eka ku avanyisa ka ntsevu ebukwini yahintirho. Hambi swi ri tando hi vona vaapostola a va endla mahlori, Xikwembua xa ha nyika Moya lowo kwetsima eka lava xi pfumelaku, Mintirho 2:38 na 5:32.

Nkwulo wa Moya lowo kwetsima wu ta wu huma etilweni wu ta ni mpfumawulo "ku fana na moya lowo hu ngaka hi matimba" kutani va vulavula tindzimi ta ndzilo, ti hangalaka ti tshama eka un'wana na un'wana wa vona." Va vulavule na tindzimi tin'wana. Xana ku humelele yini loko ku ta nkhuvulo wa Moya lowo kwetsima leswi a swi twiwa na leswi aswi voniwa. Mintirho 2:33 yiri. "Moya lowo kwetsima, kunani wu chelerile leswi mi swi vonaka ni leswi mi swi twaka."

Moya lowo kwetsima wo tana na lowu wu tsariweke eka Mintirho 10:44-48. Leswi swi kombisile va Juda Ieswaku na lava nga riki va Yuda va amukela. Evangeli ku fana na vona. Ha swi tiva leswaku leswi swi fana na leswi nga humelala eka Mintirho 2 hikwa-laho ka 11:15. Petro u fananise Mhaka leyi eka va-Juda loko a ku, "Loko ndzi vulavula Moya lowo kwetsima wu va Xikerile ku fana na le ku sunguleni." Eku sunguleni Moya lowo kwetsima a wu huma ematilweni, ku fana na xidzedze, wu endle leswaku va vulavula tindzimi to fana na ta ndzilo.

Timhaka ta le ka Mintirho 10 swi kwalamu ka nkombo wa malembe endzhaku ka leswi vuriweke eka Mintirho 2. Petro a nga si tshama a vona leswi loko ku nga si fika Pentekosta, endzhaku ka malembe ya nga si va kona, hikuva u vurile, "Moya lowo kwetsima wu va xikela ku fana ni le ka hina eku sunguleni." Na mu-Juda wo sungula u amukele Moya hi ndle-la leyi, na lava nga ri ki va Yuda va wu amukela hi ndlela yo fana na leyi. Xikwembu a xi yi hi nghohe.

MOYA LOWO KWETSIMA WU TSHAMA EMAVOKWENI YA VAAPOSTOLA

Eka ku avanyisa ka ntsevu eka buku ya Mintirho ntirho wo dyondzisa na ku hangalasa swilo swa kahle wu vuye wu tinyika matimba. Hikwalaho vavanuna va nkombo va vuye va hlawuriwa "lava a va tale hi Moya" kutani va vekiwile emahlweni ka va apostola. Va apostola va "va khongelerile hi ku va tlhandlheka mavoko." Eka Mintirho 6:8 hi hlaya leswaku Stefani (wun'wana wa lava nkombo,) "u endlile Masingita na mahlori exikarhi ka vanhu, Eka Mintirho 8:6 vanhu va va-Samariya."Yingosani leswi Filipi a vulaku swona." (Na un'wana wa lava nkombo) "Loko va n'wi twa na loko va vona Mahlori lama a ma endla:" Masingita ya tsariwe eka vhese ya 7. Eka Mintirho 5:12 I va apostola va nga endla Mahlori ntsena. Kambe eka ku avanyisa ka 6, endzhaku ka loko va apostola va tlhandlheke mavoko ku vuya ku humelela Masingita.

Hambi leswi Filipi a swi kota ku endla Masingita lawa a nga swi kotangi ku ma nyiketa va-Samariya. Hikwalaho eka Mintirho 8:14 loko va apostola va twe leswaku va-Samariya va amukele Evengeli kutani va rhumele va apostola va mbirhi ku nga Petro na Yohane lava nga, va khongelela leswaku va amukela Moya. Moya lowo kwetsima hikuva a wu nga si va.xikela, kambe a va nga khuvuriwangi hi vito ra Hosi Yesu. Kutani vona (va apostola) va tlhandlheke mavoko eka vona kutani va amukela Moya lowo kwetsima." Eka Mintirho 8:18 "Simon u swi vonile leswaku Moya wu ta hikwalaho ka ku tlhandlheka mavoko hi va apostola."

Eka Mintirho 19:6-7 Paul a tlhandlheka mavoko eka "lava lavaku ku ringana khume na va mbirhi." Va vanuna lava a va ri vadyondzisiwa kumbe valandzeri va Yohane ku humile Moya lowo kwetsima eka vona, va vulavule hi tindzimi." Paul u tiyisisa va apostola bya yena eka 1 va-Korinto 9:1-2.

NHLAMUSELO

Hikwalaho ka yini Moya lowo kwetsima wu nyiklwa hi tindlela timbirhi? (1) Nkhuvulo wa Moya lowo kwetsima na (2) Moya lowo kwetsima hi ku tshama emavokwena ya va apostola. Hinkwavo va endla Masingita na Mahlori. Hinkwavo lava nga wu amukela va endla Mahlori, yo fana na ku vulavula tindzimi, ku profeta na ku hanyisa. Nhlamulo yi le ka 1 va-Korinto 13:8-13. Loko Munhu a hlaya 1 va-Korinto, u fanele a tiva leswaku ku avanyisa ka 12,13, na 14 ti vulavula hi tinyiko ta Moya lowo kwetsima. Eka 1 va-Korinto 13:8 Paul u te:

"Loko kun vuprofeta, byi ta hela, loko kuri vutivi byi ta hela,"

Paul wa hi byela eka vhese 9 na 10 leswaku swilo leswi swi ta humelela rini:

"Vutivi bya hina a byi hetisekangi na vuprofeti bya hina a byi hetisekangi, kanbe loko leswo hetiseka swi ta kutani swilo leswo ka swi nga hetisekangi swi ta hela."

Ku hetiseka swi vula "ku va swi hetisekile" kumbe "hinkwaswo," ku nga ri na swin’wana. Bibele yi hetisekile. Yohane u hetile ku tsala buku ya nhlavutelo hikwalamo kava lembe ra 95 A.D. A ku na tibuku leti nga engeteriwa eka yona ku sukela ti te taniya. Beibele yi hetisekile. Yi na

Mahungu lama Munhu a malavaku ku va a ta tiva Xikwembu. "Nawu wa ntshuxeko" kumbe Bibele yi vuriwa yo hetiseka eka Yakob 1:25.

Hambi leswi Bibele yi nga hetiseka eka hina va apostola na lava dyondzisaka va nga ri na testamente leyintshwa. Swikombiso leswi va swi kumaka eka Moya lowo kwe tsima i swa ku va pfuna ku kondza testamente leyintshwa yo "hetiseka" yi tumbulukile yi herile. Swikombiso leswi i xiphemo xa kereke leyintsongo ya ha kulaka yi nga ta endla leyikulu, 1 va-Korinto 13:11.

Testamente leyintshwa, loko yi herile, yi ta komba leswi munhu a ri xi swona, 1 va-Korinto 13:12 na va-Heberu 4:12-13. Loko testamente yi herile vu-profeti na vutivi (ku huhuteriwa ku tsala matsalwa) "swi hundzile," na ku "vulavula tindzimi."

Leswi swi kombisiwile eka matimu. Vakokwani va kereke (lava a va ri timboni va apostola kumbe vari vanghana wa un'wana loyi a ri yena) va tsale leswaku Mahlori na Masingita swi vuye swi yima swi nga ha ri kona hi ku hela ka lembe xidzana ra (150-200 A.D.) Un'wana na un'wana loyi a tlhandlhekiwa mavoko hi Yohane. Yohane Ioyi a nga va muapostola loyi a nga lova kwalamu ka 95-97 A.D. loko Yohane a va tlhandlhekile mavoko hi vona a va ta endla Mahlori. Mahlori a ya nga ha laveki. Testamente leyintshwa yi helerile (hetisekile). Hikwalaho kereke a yi ta huma eka n'wana lovi a nga tswariwa eYerusalema hi Pentekosta, va-Kolosa 1:23.

Tinyiko leti ta Moya lowo kwetsima ti hlamuseriwile ku fana na le matsalweni yo fana na 1 Timoteo 4:4 na 5:22. Eka 2 Timoteo 1:6 Paul u byela Timoteo "leswaku a tlhela a kuma nyiko ya Xikwembu hi ku tlhandlhekiwa mavoko hi yena" (Paul na voko ra Muapostola.)

Loko Paul a tsalela va-Korinto u vulavula hi tinyiko ta Moya (Mahlori, tindzimi, swin'wana na swin'wana.) Loko a tsalela va-Roma, kereke leyi yo ka yi nga sungulangi hi yena muapostola, Paul a nga kalangi a vula nchumu hi tinyiko leti. Va-Roma a va ri na Moya lowo kwetsima ku ya hi va-Roma 5:5, kambe Paul u naverile ku va vona ku endlela ku "vadyondzisa hi ta tinyiko ta Moya leswaku vakuma matimba," va-Roma 1:1. A va nga ri na Matimba yo endla mahlori hikuva a va nga tlhandlhe-ki-wangi mavoko hikuva a ku kalangi kuva na muapostola loyi a ta endla tano.

MOYA LOWO KWETSlMA WU NYlKIWA EKA NKHUVULO

Eka ku avanyisa ka vumbirhi ebukwini ya Mintirho nkhavulo wa Moya lowo kwetsima wu tile eka Vaapostola. Va vurile hi ta matimba lamakulu ya Xikwembu. Petro a yima na na apostola lava kume na wun'we kutani a byela vanhu hi ta Jesu. Petero u vulavurile hi ta rifu va Kriste, ku lahliwa, na ku pfuka ka yena eku feni na leswaku Yesu a ri evokweni ra Xinene ra Xikwembu. Mintirho 2:37 yi ri:

"Loko va twe leswi va tlhavekile timbilu, va Ku eka Petro ni le ka va apostola lavan'wana, vamakwerhu hi ta endla yini?"

Mintirho 2:38-39 yi nyika nhlamulo ya Petro.

"Kutani Petro aku ka vona, un'wana na un'wani wa n’wina a khuvuriwi hi vito ra Yesu Kriste eku rivaleriwa swidyoho swa yena, kutani mi ta amukela nyiko ku nga Moya lowo kwetsima. Xitshembhiso lexi i xa n'wina na vana va n'wina na lava va ha milandzelaku, un'wana na un'wana loyi Xikwembu xi n'wi vitanaku."

Vanhu lava va byerlwe leswaku eka nkhuvulo va ta rivaleriwa swidyoho naswona nyiko (kungari tinyiko) ya Moya lowo kwetsima. Xikwembu xi nyika Moya lowo kwetsima eka lava va xi yingisaku, Mintirho 5:32, kambe mahlori a ya endleriwa vaapostota ntsena ku fika eka Mintirho 6 kutani endzhaku swi endleriwa lava a va tlhandhekiwa mavoko hi va apostola. Eka Mintirho 2:39 Petro uri, "Xitshembiso i xa n'wina na vana va n'wina, na van'wana lava nga kule na n'wana, un'wana na un'wana loyi Hosi Xikwembu a n'wi vitanaku." Xitshembiso i ku rivaleriwa swidyoho, na nyiko ya moya lowo kwetsima eka nkhuvulo. Xitshembiso a kuri xa lava va nga twa Petro, vana va vona na van'wana lava nga ekule. Hambi leswi hi nga ekule na Pentekosta kumbe na kuva hi ri va Yuda, Xitshembiso xa hari xa hina. Xitshembiso xa Xikwembu hi leswaku hi ta amukela "ku rivaleriwa ka swidyoho na nyiko ya Moya lowo kwetsima eka nkhuvulo."

Eka Mintirho 19:1-7 Paul u vutiso vadyoirdzisa va Yohane, "Xana mi amukerile Moya lowo kwetsima loko mi pfumela ke?" A va nga swi tivi leswaku Moya lowo kwetsima wa nyikiwa Paul a vutisa "Xana mi khuvuriwile hi hi nkhuvulo wihi?" A va amukelangi Moya lowo kwetsima hikuva nkhuvulo a wu nga ri wona wa ntiyiso hi marito Man'wana a wu ri nkhuvulo lowu a wu hoxekile. Vavanuna lava a va khuvuriwile hi nkhuvulo wa Yohane. Nkhuvulo wa ku rivaleriwa swidyoho na Moya lowo kwetsima a wunga si sungula ku tirha Endzhaku ka loko va khuvuriwile hi vito ra Yesu, Paul u va tlhandlhekile mavoko kutani va swi kota ku vulavula hi tindzimi na vuprofeti.

Mintirho 8:4-25 Filipi u endla Mahlori na masingita kutani vanhu a va pfumela kutani va khuvuriwa hi vito ra Hosi Yesu kutani va amukerile Xitshembiso lexi vuriweke eka. Mintirho 2:38 (ku rivaleriwa swidyoho na Moya lowo kwetsima.) Hikwalaho, vanhu va Samariya a va nga ri na tinyiko leti a ti vonaka. A va nga swi koti ku vona mahlori ku kondza Petro na Yohane va va tlhandlhe ka mavoko. Ku vulavurisana ka vona a ku nga ri kahle loko va nga ri ha Moya lowo kwetsima va-Roma 8:9 yi ri, "un'wana na un'wana la pfumalaka Moya wa Kriste hi wa Kriste."

Eka ku vulavurisana eku buku ya Mintirho ku tsariwi leswaku vanhu van'wana a va khuvuriwa. Swikombiso i mu Ethiopia Eunach, Mintirho 8:26-40; Lidiya na ndyangu, Mintirho 16:11-16, na mu-Filiya wa mubohiwa, Mintirho 16:25-34. Hinkwavo lava va khuvuriwile hi ripfumelo ra ku xitshembiso lexi nga eka Mintirho 2:38. Loko swi nga ri tano ahi va Kriste." Ko va na nkhuvulo wun'we ku ya hi buku ya va-Efesa 4:5. Nkhuvulo lowu wu komba rifu va ka rivaleriwa xidyoho hi ku amukela nyiko wa Moya lowo kwetsima.

KU TIRHA KA MOYA LOWO KWETSIMA EKA MASIKU LAMA HI HANYAKA EKA NAMUNTLHA

Ku sungula ka hinkwaswo Moya lowo kwetsima i "ku tiyisisa loswaku ku

kondza hi endla ku fana na wona loko hi ri na wona," va-Efesa 1:4. Laha Paul u swi veke erivaleni leswaku Xikwembu xi hi funghe hi Moya lowo kwetsima ku kondza siku rin'wana hi ya etilweni.

Moya wu nyikiwa vaKriste leswaku wu va komba ku "hanya va dzunisa vukulu bya yena." VaKriste va funghiwe himoya hi siku leri va nga kutsuriwa hi rona. Hikwalaho, Moya lowo kwetsima wu nga ka wu nga tirhi nchumu loko MuKriste a nga wu pfumeleli wu n'wi fambisa kumbe ku n'wi dyondzisa va-Efesa 4:30.

A hi lavi ku pfuniwa hi Moya lowo kwetsima eka ku tsala rito ra Xikwembu, kambe hi lava ku pfuniwa hi Moya lowo kwetsima loko hi lava ku ri twisisa. Xikwembu xi hi tshembise leswi eka 1 va-Korinto 2: 10-13. Rito ra Xikwembu i xitirho lexi Moya wu xi tirhisaka exikarhi ka vanhu ku va susa eswidyohweni, va-Heberu 4:12-13. Tlharhi ra moya i rito ra Xikwembu, va-Efesa 16:17. Loko munhu a pfumelela Moya leswaku wu n'wi fambisa kutani munhu ya loye a nga tirhi ku mintirho ya nyama leswi hi swi kuma eka va-Galatiya 5:16-21. Loko Moya lowo kwetsima wu ri kona eku hanyeni ka hina kutani hi ta humesa mihandzu ya wona. Mihandzu ya wona ku nga, rirhandzu, ku rhula, ku tiyisela, ku va na tintswalo, vunene, ku tshembheka, na ku tikhoma.

Va-Roma 8:1-27 yi hi byela kahle hi ntirho wa ku navela ka nyama. Yi hi byela na leswi Moya wu hi pfunaka kona eka swikhongelo hi ku leswaku timbilu ta hina ti le ka xiyomo xihi ku nga "Marito lomo enta." (Leti a hi tiridzimi kambe i Marito yo enta.) Moya wa hi kambela etimbilwini ta hina na ku ku nghenelela eka vakwetsimi; ku ya hi ku rhandzaka Xikwembu.